روشهای مختلفی برای مطالعه و افزایش میزان یادگیری وجود دارد که هریک میتواند برای یک فرد روش مناسب محسوب شود. در این مقاله به بررسی انواع روش مطالعه و بررسی میزان اثرگذاری هریک از آنها پرداخته شده است که میتواند به شما در انتخاب روش مناسبتر کمک کند. همچنین میتوانید در انتهای مقاله نکات مفید در به خاطرسپاری بهتر را بخوانید.
کدام روش مطالعه موثرتر است؟
ا- خلاصه برداری
2- خط کشیدن زیر مطالب مهم
هایلایت کردن یک روش مورد علاقه اکثر دانش آموزان است اما تحقیقات نشان میدهد که این روش مطالعه تا حد بسیار زیادی یکی از بی ارزشترین روشهای به خاطرسپاری است. این حالت از آنجا که به دانش آموزان حالت و سیگنال شرایط تحت کنترل را صادر میکند مورد علاقه بسیاری از افراد است و به نوعی استرس را کاهش میدهد. یکی از دلایل محبوبیت این روش این است که نیاز به هیچ آموزش و کار خاصی ندارد، هیچ زمان اضافی را از ما نمیگیرد و به هیچ وجه هیچ عملکردی در افزایش عمکرد مغز و بکارگیری سلولهای خاکستری ندارد.
یکی روش مطالعه و به خاطرسپاری اطلاعات، لینک کردن و برقراری ارتباط یک کلمه با محیط اطراف است. این ارتباط میتواند شامل نحوه تلفظ کلمه یا تصویری از آن کلمه باشد که به ذهن ما خطور میکند. تحقیقات نشان میدهد این روش فقط و فقط برای یک مدت زمان محدود کارساز خواهد بود. این روش مثلاً برای یادگیری زبان خارجی و یا یادگیری نام مردم و مشاغل و یا اصلاحات علمی مفید خواهد بود و نه بیشتر.
تحقیقات نشان داده که تصویرسازی و تخیل در مورد مطالبی که خوانده میشود، مزایایی در به خاطرسپاری جملات دارد اما این روش تاثیر خود را برای جملات طولانی به شدت از دست میدهد. البته این روش ساده و آسان، ارزش بکار گیری را دارد و میتواند در برخی موارد به بخاطرسپاری کمک کند.
تحقیقات نشان داده است که بازخوانی و تکرار مطالب موثرتر از خلاصه برداری است، با این حال این روش یکی از غیرموثرترین روشهای به خاطرسپاری و یادگیری است و پیگیری این تکنیک، نیازمند صرف زمان بسیار بالایی است که ارزش این روش را به مراتب کاهش میدهد.
در این روش مطالعه پس از مطالعه چند پاراگراف از خود سوالاتی با مضمون چرا بپرسید و در یادداشت برداری خود از پاسخهای خود بهره بگیرید. این متد یکی از سادهترین متدها و پرکاربردترینها است. مطالعات نشان میدهد این تکنیک میتواند زمان مطالعه را قدری کاهش دهد و در یادگیری تاثیرگذار باشد. روشی مثبت که کمبودهایی نیز دارد.
در تحقیقات انجام شده نتیجه گرفته شده است که توضیحاتی که دانش آموزان سال بالایی از فرمولهای جبری و هندسی برای سال پایینیها ارائه میدهند در یادگیری و به خاطرسپاری مطالب برای خودشان مفید است. این روش به همان سادگی توضیح دادن استاد است با این حال برخلاف آن، زمان بیشتری (تا دو برابر) را برای مهارت پیدا کردن لازم دارد. شکل گیری این روش مطالعه بر پایه مطرح کردن سوالاتی با کلید واژه «چطور» شکل میگیرد و توضیحاتی که در قبال آن به خود میدهیم احتمالاً میتواند راه حلی برای به خاطر سپاری بهتر باشد. طبق تحقیقات این روش میتواند تا حد قابل قبولیو بویژه برای دروسی همچون ریاضی، فیزیک و شیمی بکار آید.
امتحان گرفتن، از موثرترین روش های مطالعه است! با این حال به طور سنتی این ارزشیابیها معمولاً در تعداد کم و با اهمیت و محوریت نمره انجام میشود. مزایای تستینگ بسیار در یادگیری قابل توجه است با این حال به نظر نمیرسد که لازم باشد این امتحان گرفتن در قالب ارزشیابی با ریسک و مخاطرات بالا و اهمیت نمره برگزار شود. پس اگر معلم هستید سعی کنید امتحانها را بدون نمره و با محوریت آموزش برگزار کنید و اگر دانش آموزید از خودتان تست بگیرید.تحقیقات نشان میدهد که اگرچه تستهای چند گزینهای موثر هستند با این حال آزمونهایی که جزئیات بیشتری را از دانش آموز بخواهد موثرتر هستند به خصوص اینکه طراح سوال خود فرد آموزنده باشد.
روش مطالعه لایهای به این معناست که دروس مختلف را دریک روز دنبال کنید و از مطالعه صرفاً یک درس خودداری نمایید. ظاهراً چنین روشی برای مطالعه درس ریاضی بسیار موثرتر است. شواهد نیز نشان میدهد که این روش برای یادگیری مطالب در دراز مدت بسیار مفید است.
تحقیقات نشان میدهد که سطح بهینه برای به خاطر داشتن مطالب، چیزی بین ۱۰ تا ۲۰ درصد از کل زمانی است که لازم داریم مطلب به خاطرمان بماند. مثلاً اگر میخواهیم مطلبی برای یکسال در ذهنمان بماند میبایست حداقل ماهانه آن مطلب را مرور نماییم یا اگر بخواهیم مطلبی برای ۵ سال در ذهنمان نقش بگیرد باید مروری ۶ ماهه بر مطالبمان داشته باشیم. به نظر میرسد روش توزیعی زمانی که به همراه دریافت اطلاعات به بهترین روش ممکن باشد، موثرتر خواهد بود. اگر روش مطالعه درست باشد با این روش، میتوان بیشترین بهره را گرفت. پس بهترین نتیجه زمانی رخ خواهد داد که روش توزیعی را با روش تست گرفتن از خود تلفیق نمایید.
روشهای بهتر حفظ کردن مطالب
1- بازنویسی یادداشتها: یادداشتهایی را که در کلاس یا نشستهای کاری نوشتهاید، بازنویسی کنید. این روش وادارتان میکند تا دربارهی آنچه مینویسید، عمیقتر فکر کنید.
2- گوش کردن به فایلهای صوتی: اگر از کلاس درس، جلسهی کاری یا کنفرانسی که شرکت کردهاید، فایل صوتی دارید، میتوانید با گوش دادن مجدد به صحبتها، نکات مهم را راحتتر به خاطر بسپارید.
3- تکرار:مطالبی را که برایتان اهمیت دارند، در فواصل زمانی معین تکرار کنید تا قبل از اینکه از حافظهی کوتاه مدت پاک شوند، به حافظهی بلندمدت منتقلشان کنید.
4- فلشکارت: فلشکارتها نکات کلیدی درس را به صورت طبقهبندی شده در اختیار دانشآموزان قرار میدهند.
5- قطعهبندی: گنجایش حافظهی کوتاهمدت محدود به تعداد مشخصی واحد اطلاعاتی است. مثلا اگر قصد دارید کدپستی منزلتان را حفظ کنید، بهتر است به جای اینکه ارقام را تک تک به خاطر بسپارید، کدپستی ۱۰ رقمی را به ۳ قطعه تقسیم کنید.
6- تداعی سازی:برای اینکه بتوانید اطلاعات جدیدی را که یاد میگیرید راحتتر به خاطر بسپارید، اطلاعات جدید را به مطالبی که از قبل میدانستید ربط دهید.
7- خانه حافظه: در این روش از تصویرسازی به منظور یادآوری اطلاعات استفاده میشود. برای شروع، مکانی آشنا را تصور کنید، مثلا منزل خودتان، یا اگر میخواهید خلاقیت بیشتری به خرج دهید، یک کاخ بزرگ را تصور کنید که اتاقهای زیادی دارد. سپس هر اطلاعاتی را که قصد دارید به خاطر بسپارید، در یک مکان خاصی از کاخی که در تصورتان ساختهاید قرار دهید.
نکته آخر
نکتهای که اینجا اهمیت پیدا میکند این است که هر روش مطالعه برای یک نوع درس مفیدتر است. همچنین ممکن است یکی از روشهای فوق بیشتر برای شما موثر واقع شود. تنها روش عملی و کارآمد برای اینکه ببنید کدام روش بهتر به کارتان میآید این است که آنها را تست نمایید و با خلاقیت و کمی صرف وقت روشهای ترکیبی خود را ایجاد کنید.