مسئله را به فرصتها تبديل كنيد
نگاه ما به مسئله و تعریفی که از آن داریم تا این حد موثر است که حتی میتواند مسئله ما را به فرصت تبدیل کند. به قول آلبرت اينيشتين، فرصت ها در دل مشكلات نهفته اند. به اين نگاه نكنيد كه يك موقعيت چقدر بد و نا خوشايند به نظر ميرسد؛ از خود بپرسيد: در اين موقعيت چه فرصتي براي من نهفته است؟ اكثراً ما در نگاه به مسائل فقط جوانب تاريك مسئله، اختلال در كارها، هزينه هاي سنگين و ... را ميبينيم. اما اين يك هنر است كه براي حل مسئلهمان گاهي بتوانيم آن را در حالت ساده محدودش ببينيم .
مسئله تصميمتان را تعريف كنيد بهترين روش براي اينكه بتوانيم مسئله تصميممان را تعريف كرده و يا شكل تازه اي به آن ببخشيم اين است كه ارزيابي اوليه خود را روي كاغذ بياوريم و آن را زير سوال ببريم و تعریف مکتوبی از مساله مان داشته باشیم. تفكر از زواياي مختلف در آغاز كار تعريف هاي بهتري از مسئله خلق ميكند .
محدوديتهاي مسئله را زير سوال ببريد يكي از اين محدوديت ها، محدوديت هاي زماني است. محدوديت ها بعضي وقت ها چشم ما را ميبندند و نميگذارند بهترين گزينه ها را انتخاب كنيم. تشخيص و برخورد نقادانه با محدوديت ها ما را به تعريف بهتر مسئله و يافتن راه حل هاي بهتر رهنمون ميكند .
مؤلفههاي اساسي مسئله را شناسايي کنید
بايد بتوانيم تصميمهاي ديگري را كه بر تصميم ما تاثيرگذار بوده و يا با آن همبستگي دارند، تشخيص دهيم. چه تصميمهاي ديگري بر اين تصميم ما تاثيرگذار خواهد بود؟ به ندرت پيش ميآيد كه تصميمي كاملاً مستقل و مجزا از تصميمهاي ديگر وجود داشته باشد. فكركردن به سرتاسر زمينه تصميم به ما كمك ميكند تا در مسير درست باقي بمانيم .
براي تعريف مسئلهتان يك چشمانداز گسترده و عملي ايجاد كنيد
آيا تصميم هاي وابسته بايد بخشي از اين تصميم باشند؟ يا بخشي از اين تصميم بايد تفكيك شده و به طور جداگانه با آن برخورد شود؟ لازم است يك تعريف جامع و گسترده را در مقابل يك تعريف محدودتر و با راه حل هاي آسان تر سبك سنگين كنيم. راه حلي كه براي يك مسئله خيلي كوچك ايده آل است، ميتواند براي مسئله اي كه گسترده تر و دقيق تر تعريف شده، راه حل ضعيفي باشد. مثلاٌ براي به حداقل رساندن خرج بنزين يك خودرو مي توان لاستيكهاي آن را كاملاً پر باد نگه داشت تا از اصطكاك جاده بكاهد. اما اگر مسئله اصلي كاهش هزينه هاي كلي خودرو باشد پر باد نگهداشتن لاستيكها تصميم بسيار ضعيفي خواهدبود. درست است كه با اين كار در مصرف بنزين صرفهجويي ميشود اما لاستيك ها زودتر فرسوده می شوند.
از ديگران بپرسيد موقعيت را چگونه ميبينند
مشورت با ديگران و ايده هاي آنان كمك ميكند تا مسئله را با نگاه جديدي ببينيم. شايد فرصتهاي تازه اي پيدا شود و محدوديتهاي غير ضروري آشكار شوند. اما اگر به هر دليل نميتوانيم با كسي حرف بزنيم، بد نيست تصور كنيم كه ديگران احتمالاً در اينباره چه نظري دارند. مثلاً از خود بپرسيم حسابدار من اين مسئله را چگونه ميبيند؟ نظر رئيسم چيست؟ اگر سياستمدار هستيم ميتوانيم از خود بپرسيم مثلاً امام خميني، مهاتماگاندي، نلسونماندلا در صورتي كه با مسئله مورد نظر ما روبه رو ميشدند چه ديدگاهي داشتند.
همزمان كه جلو ميرويد تعريف مسئله را بازنگري کنید
ايستادن در بين راه و بازنگري دوباره و چندباره تعريف مسئله، فرصتهايي هستند كه اغلب اوقات ما را به تصميمهاي بهتر رهنمون ميكنند. زير سوال بردن مسئله بهويژه هنگامي كه شرايط به سرعت تغيير ميكند يا اطلاعات تازه اي در دسترس قرار ميگيرد، اهميت زيادي دارد .
باید هوشیار باشیم که در دام مسائل نیفتیم. گاهی اوقات مسائل ما حالت باتلاقی پیدا میکنند که هر چقدر دست و پا بزنیم انگار بیشتر فرو میرویم و کارمان سختتر میشود. تعريف ضعيف مسئله يك تله است .مراقب باشيم در اين تله گرفتار نشويم